Wat is een podcast? En hoe is het onstaan?

Als je terugkijkt naar de eerste jaren van podcasts (zo rond 2004) zie je iets grappigs. Podcasts zijn technisch precies hetzelfde als nu, maar de concrete invulling ervan is zo anders nu.

Podcasts, dus een radioprogramma?

Podcasting is audio dat je kunt opnemen en consumeren. Dat lijkt heel erg op radio, dus maakte mensen radio. De eerste podcasts werden dan ook vooral gemaakt door radio dj’s en mensen die radio dj wilden worden. Podcast-afleveringen werden precies zo opgebouwd als radioprogramma’s: het begon met een uuropener (jingle), daarna werden er hele liedjes gedraaid en tussen de liedjes door kondigde de presentator de liedjes af, vertelde wat over de artiest en startte weer het volgende liedje in. Eigenlijk was het een radioprogramma, maar dan on demand. Ook grappig: bijna alle podcasts uit die tijd begonnen met “goedemorgen, goedemiddag of goedenavond – of wanneer je dit ook luistert”. Een manier om aan te geven hoe dit anders was dan een klassiek radioprogramma. Voor de rest was er eigenlijk vrij weinig verschil in vergelijking met een live radioshow.

Met dit in het achterhoofd is het dan ook niet gek om te horen dat de podcast oorspronkelijk is bedacht door een radio dj. Sterker nog: een Nederlandse radio dj. Adam Curry (bekend van Curry & van Inkel) bedacht het concept. Vervolgens huurde hij developer Dave Winner in om het te bouwen. De technische implementatie die toen bedacht is, is nog steeds hoe podcasts werken. Je maakt een RSS-feed met links naar afleveringen die gelezen kan worden door alle apps. Een super-mooie, toegankelijke, open manier.

De iPod en Steve Jobs

De reden dat het in 2004 werd bedacht en de naam podcasting draagt is niet gek. Curry’s idee kwam vooral omdat hij als hij zijn iPod gebruikte geen toegang had tot radio. Je kon er al je muziek op luisteren, maar het gesproken woord miste. Daarom maakte hij programma’s die je als MP3 op je iPod kon zetten. Maar dat was niet helemaal ideaal, want als je dan op shuffle drukte kreeg je ineens hele podcast-aflevering tussendoor.

Het idee kwam tot Steve Jobs, destijds de CEO van Apple. Hij vond het een fantastisch idee, bouwde een podcast-directory in iTunes en voegde de mogelijkheid toe om podcasts apart te beluisteren op je iPod. Ook kon je je via iTunes abonneren op podcasts. Als er dan een nieuwe aflevering was, werd hij automatisch gedownload en de eerstvolgende keer dat je je iPod ging aansluiten op je computer, direct gesynchroniseerd. Zo had je altijd snel toegang tot nieuwe afleveringen van je favoriete podcasts.

Steve Jobs presenteerde de functionaliteit van podcasts ooit op een congres van de New York Times. Hij zette toen een willekeurige nieuwe aflevering van de podcast van Adam Curry aan. Grappig detail: aan het begin van de aflevering hoor je Adam Curry klagen omdat z’n Mac was vastgelopen. Een grappig en ongemakkelijk moment: https://www.youtube.com/watch?v=06awT8w0_PU

Meer dan een RSS-feed

Tuurlijk zijn podcasts nu anders. De invulling zeker, maar ook het gemak van het technische gedeelte. Heel veel diensten maken het een stuk gemakkelijker dan zelf een RSS-feed schrijven. Bij deze diensten (zoals Soundcloud en Anchor) kun je gewoon je MP3 uploaden met een titel, beschrijving en plaatje. De dienst update dan automatisch je feed. Anchor neemt je ook het aanmelden van je podcast bij directories als iTunes en Spotify uit handen. Maar onder the hood blijft het een RSS-feed. En dat moeten we koesteren.

Een kleine blik in de toekomst

Youtube domineert video. En dat is makkelijk, maar ook gevaarlijk. Google bepaalt de regels. Google besloot afgelopen maand ineens dat content voor kinderen beoordeeld moet worden voordat ze advertenties kunnen gaan vertonen. Dat betekende dat duizenden creators ineens geen inkomsten meer krijgen uit hun video’s en dus ineens hun baan kwijt zijn.

Het web en blogs worden gedomineerd door lelijke, paginavullende advertenties en zit vol met krankzinnige privacy-schendende tracking-cookies.

Podcasting is nog zo ongelooflijk puur: het is compleet open, jij hebt alle controle. Je kan luisteren met een podcast-app naar keuze. en het is nog supermoeilijk om kapot te tracken en kapot te adverteren. Het is knap dat een medium dat zo groot is geworden nog zo puur, zelfstandig en onafhankelijk is. En laten we dat zo houden. Zodat als we over 10 jaar weer een blog schrijven over de geschiedenis van podcasts, het nog steeds zo’n mooi medium is.

Michiel Veenstra interviewt Adam Curry

Mocht je dit interessant vinden, in de podcast van Michiel Veenstra interviewt hij Adam Curry ruim een uur over het onstaan van het medium podcasts (2017): https://open.spotify.com/episode/3vNyiCrVPpGJt9B1XvlhIB?si=pYO35BPCStq5MuFpCuf__g