Neem altijd je podcast iets te zacht op – Noise & Clipping

Hoe je ook opneemt, je ziet altijd audiometers uitslaan. Die geven ook in heel veel gevallen nog eens duidelijke kleuren aan, waar je een goed gevoel bij krijgt. Groen is goed, geel is twijfelachtig maar vast ook nog wel goed en rood is fout. Het is bij het opnemen van audio verleidelijk om ergens rond het oranje uit te komen. Je bent namelijk bang om in het rood te komen, maar groen kan niet goed zijn toch? Dan is mijn podcast veel te zacht en horen mensen mij niet goed in de auto, op de fiets of waar dan ook?

Te zacht opnemen: noise

Elke microfoon creëert iets van geluid dat je eigenlijk niet wilt horen. Een gedeelte daarvan komt door de ruimte waar je in zit. Misschien heb je wel een ventilator die een beetje geluid maakt, waait het buiten of praat er iemand in de ruimte naast je. Dat is vervelend, maar hoort erbij. Natuurlijk kan je je zoveel mogelijk geluidsvrij maken, maar er blijft toch vaak iets over. En dat is niet per sé erg. Een beetje omgevingsgeluid maakt een podcast levendig en echt. Het mooie aan dit soort geluid is dat het relatief is. De hoeveelheid omgevingsgeluid is relatief aan de hardheid van de stem die erin praat. Op het moment dat je het volume naar beneden schroeft met 20 decibel, schroef je zowel je stem als het omgevingsgeluid 20 decibel naar beneden en blijven de verhoudingen hetzelfde.

Een microfoon creëert echter zelf ook noise. Dat kan allerlei oorzaken hebben. Denk aan de temperatuur van je microfoon. Als die te warm is, creëert hij een hiss, siss, piepje of zoem-geluid. Ook creëert de techniek van de microfoon noise. Dit noemen we self-noise. Deze noise is niet relatief, zoals omgevingsgeluid wel met je stem is. Het is een constante hoeveelheid noise op hetzelfde volume. Als je veels te zacht opneemt (denk aan bijvoorbeeld -60 decibel) en bij het bewerken gooi je er 50 decibel bij, wordt de noise ook 50 decibel verhoogd. Als je op -20db had opgenomen, zat er evenveel noise in de opname. Als je dan het volume met 10db verhoogd, is de noise 5x zo zacht met hetzelfde effect.

Kortom: veels te zacht opnemen is kwalijk, want als je het dan naar een beluisterbaar niveau brengt krijg je noise. Echter neem je vrijwel nooit op -60db op. “Groen” gaat tot ongeveer -6db. De hoeveelheid noise die je moet uppen om tot het gemiddelde niveau van 0db te komen is zo klein, dat het bij de meest goedkope microfoons praktisch niet hoorbaar is. Dus het is niet echt een probleem meer. En in het ergste geval is noise ook nog best wel redelijk te verwijderen in bewerkingssoftware.

Te hard opnemen: clipping

Te hard opnemen gaat echter nog best wel makkelijk. Als je te hard opneemt (ergens tussen -6 en +6db) ga je clippen. Dan krijg je kraakjes, wat ze oversturing noemen. Het geluid is dan veels te hard. Dat luistert ontzettend onprettig. Zelfs de meest professionele podcasters gaan nog wel eens in het rood en dat klinkt gewoon echt heel erg vervelend.

Dit is in post-productie niet te verhelpen en overkomt je best wel snel. Als jij een microfoon test en hij slaat uit rond de -6 a -3 decibel en iemand gaat vervolgens veel harder praten of schreeuwen vlieg je al snel het rood in. 

Daarom is ons advies: aim voor tussen de -18 en -10db tijdens de opname. Na de opnames kan je in een bewerkingsprogramma als Audacity het volume op het juiste level brengen.